هر آن چه نیاز است در باره پارچه های اسپاندکس بدانید

Spandex	Fabric name
Lycra, elastane	Fabric also known as
Polyether-polyurea copolymer	Fabric composition
High breathability	Fabric breathabilityn
High	Moisture-wicking abilities
Low	Heat retention abilities
Exceptionally high	Stretchability (give)
High	Prone to pilling/bubbling
United States	Country where fabric was first produced
China	Biggest exporting/producing country today
Warm or cold	Recommended washing temperatures
Athletic wear, stretch pants, yoga pants, skinny jeans, underwear, bras, socks, motion capture suits	Commonly used in

 

پارچه اسپاندکس چیست؟

اسپاندکس پارچه ای مصنوعی است که به دلیل خاصیت ارتجاعی خود بسیار ارزشمند است. برخلاف تصور عمومی ، اصطلاح “اسپاندکس” نام یک برند تجاری نیست و این اصطلاح به طور کلی برای پارچه های کوپلیمر پلی اتر-پلی اوره استفاده می شود که با انواع فرآیندهای تولید ساخته شده اند. اصطلاحات اسپاندکس، اسنپ-بک، Lycra ، و الاستومر مترادف این دسته هستند.

از خصوصیات مشخص آن ها این است که مانند لاستیک دارای قدرت کشش زیادی هستند، و در حالت آزاد به اندازه طول اولیه خود باز می گردند.

در ساختمان شیمیایی آن ها بیش از 85 درصد پلی یورتان قرار دارد. ساختمان درونی الیاف اسپاندکس از دو نوع زنجیرهای دراز و کوتاه مولکولی به طور متوالی تشکیل شده است. زنجیرهای طولانی مولکولی که به صورت آمورف است، قسمت های نرم الیاف را تشکیل می دهد. این قسمت به سادگی ماهیت خود را عوض میکند، به طوری که فشار فوق العاده کم به این قسمت باعث کشش فوق العاده زیادی می شود. در قسمتی که دارای زنجیرهای مولکولی کوتاه است، آرایش مولکولی فئق العاده زیاد استو در این قسمت پیوند های عرضی زنجیرهای طولی را به هم متصل میکند و این قسمت های “سخت” الیاف را تشکیل می دهد. قسمت های “نرم” پلی استر و قسمت های سخت ایزوسیانات هستند. در موقع کشش هیچ گونه تغییری در قسمت های سخت الیاف ایجاد نمی شود.

این پارچه می تواند تا 5-8 برابر اندازه نرمال خود کشیده شود و معمولاً در پوشاک مصرف می شود. در بیشتر موارد ، از اسپاندکس خالص در لباس استفاده نمی شود و در عوض ، مقدار کمی از این پارچه در الیاف مصنوعی ، نیمه مصنوعی یا ارگانیک دیگر بافته می شود.

مواد پایه ای که برای ساخت اسپاندکس استفاده می شود پلی اورتان است که در سال 1937 توسط IG Farben در آلمان ساخته شد. در پایان جنگ جهانی دوم ، صدها دانشمند برجسته آلمانی کار جدید خود را در ایالات متحده آغاز کردند و بسیاری از مهندسان نساجی در IG Farben به شرکت DuPont که رهبر بی چون و چرای عصر توسعه منسوجات مصنوعی بود ، منتقل شدند.

پارچه اسپندکس چگونه ساخته می شود؟

از آنجا که اسپاندکس یک الیاف کاملاً مصنوعی است ، برای ساخت این ماده از هیچ جز آلی استفاده نمی شود. در عوض ، تمام قسمتهای تشکیل دهنده این الیاف در محیط آزمایشگاهی ساخته می شوند و سپس تحت محرکهای خاص ترکیب و پارچه اسپاندکس را ایجاد می کنند.

در سالهای پس از اختراع الاستان ، روشهای مختلفی برای ساخت این پارچه پدید آمده است. تقریباً 95 درصد اسپاندکس جهان اکنون با روشی به نام محلول ریسی خشک تولید می گردد.

برای شروع روند تولید پارچه اسپاندکس ، ماده ای به نام ماکروگلیکول تحت فشار و گرما و حرارت ویژه با مونومر دی ایزوسیانات مخلوط می شود. شرایط دما و فشار باید دقیق باشد تا نتایج مطلوبی حاصل شود و مونومر ماکروگلیکول و دی ایزوسیانات نیز باید با نسبت تقریبی 1: 2 مصرف گردند.

اگر شرایط مناسب اعمال شود ، ماده ای به نام پیش پلیمر تشکیل و سپس این ماده در سایر مراحل تولید استفاده می شود. پس از تشکیل ، پیش پلیمر در معرض اسید دیامین قرار می گیرد و یک واکنش شیمیایی به نام واکنش اکستروژن زنجیره ای آغاز می شود.

ماده حاصل بسیار چسبناک است و قبل از اینکه به مرحله بعد برود ، باید با یک حلال رقیق گردد. هنگامی که غلظت آن مناسب گشت، پیش پلیمر در دستگاهی به نام سلل تولید لیف یا سل ریسندگی استوانه ای بارگیری می شود.

در داخل این دستگاه وسیله ای به نام اسپینرت قرار دارد که ده ها سوراخ ریز دارد. با چرخش سل تولید الیاف ، محلول پیش پلیمر از طریق این سوراخ ها با فشار عبور کرده و به یکی از اشکال استاندارد الیاف تبدیل می گردد. این رشته ها با بیرون آمدن از نخ ریسی هنوز در حالت مایع هستند و سپس در معرض گاز حلال گرم و نیتروژن قرار می گیرند تا آنها را به حالت جامد درآورند.

سپس این الیاف جامد از سل ریسندگی استوانه ای بیرون رانده می شوند و هنگامی که در معرض هوای تحت فشار قرار می گیرند ، به صورت رشته های پیچ خورده در می آیند. این هوای فشرده می تواند رشته هایی را در اندازه های مختلف ایجاد کند.

سرانجام ، الیاف اسپاندکس در ماده تکمیلی متشکل از استئارات منیزیم یا یک ماده شیمیایی مشابه غوطه ور می شود. در آخر بر روی قرقره ها پیچیده شده و آماده استفاده در پارچه می باشد.

 

پارچه اسپاندکس چگونه استفاده می شود؟

پارچه اسپاندکس در هر کاربردی اعم از خانگی و صنتی که کشش مطلوب در آن مد نظر باشد، استفاده می گردد. این نوع پارچه از بدو تاسیس روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا کرده است و این روزها در هزاران نوع لباس مختلف وجود دارد و توسط مصرف کنندگان در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد.

در برخی موارد ، پارچه اسپاندکس خالص ممکن است برای ساخت لباس های فوق العاده کشسان استفاده شود. با این وجود ، این پارچه نسبتاً گران است ، به این معنی که این نوع لباس ها برای مصرف کنندگان و متخصصانی که از آنها استفاده می کنند کاملاً هزینه بر است. در عوض استفاده از اسپاندکس در کنار سایر محصولات، بسیار رایج است.

به عنوان مثال وقتی پارچه اسپاندکس به پنبه اضافه می شود ، این پارچه بسیار کشسان می گردد. از اسپاندکس می توان برای افزودن خاصیت کشش به پارچه های سفت و سختی مانند پلی استر نیز استفاده کرد. حتی اگر مقدار کمی از این پارچه به سایر پارچه ها اضافه شود ، این پارچه ها بسیار کشسان می شوند. از آنجایی که اسپاندکس می تواند تا هشت برابر اندازه اصلی خود کشش داشته باشد، می توان با تقسیم این پتانسیل کشش بر روی درصدی که در یک لباس وجود دارد ، کشش حاصل از افزودن این پارچه به سایر منسوجات را تعیین کرد.

از اسپاندکس در جوراب های نخی و پشمی با درصد نسبتاً زیاد استفاده می شود. استفاده از این پارچه در جوراب به شما کمک می کند تا این لباس ها روی پاهای شما بمانند و همچنین پوشیدن و برداشتن جوراب را تسهیل می کند.

از پارچه اسپاندکس در لباس شنا ، لباس دوچرخه سواری و گاهی در مصارف صنعتی نیز استفاده می شود. به عنوان مثال ، در صنعت فیلم سازی برای ساخت لباس های ضبط موشن استفاده می شود که انواع خاصی از لباس های بدن است که بازیگران جلوی صفحه های سبز می پوشند.

پارچه اسپاندکس کجا تولید می شود؟

پارچه اسپنادکس توسط شرکت های مختلف بین المللی ساخته شده است. برخی از این شرکت ها مانند DuPont در ده ها کشور مختلف کارخانه دارند ، اما برخی دیگر ممکن است به طور خاص در یک کشور بومی سازی شوند.

اکثر کارخانه های تولید اسپاندکس جهان در چین واقع شده اند. در گذشته ، بیشتر این پارچه در ایالات متحده تولید می شد ، اما کاهش هزینه های نیروی کار باعث انتقال تولیدات انواع مختلف منسوجات به چین در طی چند دهه گذشته شده است.

پارچه اسپاندکس چقدر هزینه دارد؟

پارچه اسپاندکس به دلیل تازگی و فرآیند تولید نسبتاً سختی که در ساخت آن به کار رفته است ، قیمت نسبتاً بالایی در بازار دارد. به عنوان مثال گرانتر از پلی استر و نایلون است و همچنین معمولاً از پارچه های ارگانیک مانند پشم و پنبه نیز گرانتر است.

 

از آنجا که از الاستان فقط به مقدار کم در پوشاک استفاده می شود، این افزایش قیمت معمولاً خود را در سطح مصرف کننده نشان نمی دهد. هرچه مقدار بیشتری پارچه اسپاندکس در لباس قرار گیرد، قیمت نهایی گرانتر می شود. به عنوان مثال ، انواع خاصی از وسایل دوچرخه سواری و لباس های رقص حرفه ای که حاوی مقادیر زیادی اسپندکس هستند بسیار گران می باشند.

 

انواع مختلف پارچه اسپاندکس:

حتی هنگامی که روشهای مختلفی برای تولید اسپاندکس استفاده شود، نتیجه نهایی از نظر شیمیایی یکسان خواهد بود. با این حال ، به دلیل اصطلاحات مختلفی که برای توصیف این پارچه استفاده می شود ممکن است سبب ایجاد سردرگمی شود:

• اسپاندکس:

این نام یک اصطلاح تجاری نیست. اسپاندکس هرگز به عنوان اصطلاح اصلی برای استفاده از پارچه الاستن در نظر گرفته نشده بود ، اما این اصطلاح در ذهن مصرف کننده ماندگار شد و اکنون بیشتر آمریکایی ها و کانادایی ها این پارچه را با این اصطلاح می شناسند.

• الاستان:

بیشتر اروپایی ها از اصطلاح “الاستان” برای اشاره به این نوع پارچه استفاده می کنند. الاستان از نظر شیمیایی درست ترین روش ارجاع به این پارچه است.

• لاکرا:

این اصطلاح نام تجاری ثبت شده توسط شرکت  DuPont است. فقط اسپاندکس ساخته شده توسط DuPont را می توان لاکرا نامید ، اما این پارچه از نظر شیمیایی با پارچه هایی که اسپاندکس یا الاستان نامیده می شوند ، یکسان است و دارای همان مشخصات است.

پارچه اسپاندکس چگونه بر محیط زیست تأثیر می گذارد؟

به طور کلی ، اسپاندکس تأثیر منفی بر محیط زیست دارد. این تأثیر به اندازه تأثیر منفی سایر انواع پارچه های مصنوعی برجسته نیست ، اما قطعاً وجود دارد و تا این لحظه، هیچ راه حل عملی برای مهار تخریب محیط زیست ناشی از تولید پارچه اسپاندکس پیشنهاد نشده است.

اگر فقط روش های تولیدی مورد استفاده برای ساخت اسپاندکس در نظر گرفته شود ، به نظر نمی رسد که این پارچه تأثیر مخرب قابل توجهی بر محیط داشته باشد. برخی از مواد مصنوعی، مانند نایلون، مستقیماً از منابع تجدید ناپذیر مانند زغال سنگ و روغن نفت به دست می آیند ، اما الاستان کاملاً از مواد شیمیایی ساخته می شود که در محیط آزمایشگاه سنتز می گردند.

تولید الاستان بسیار پر مصرف است ، اما اگر برای تولید پیش پلیمرهایی که این پارچه از منابع انرژی تجدید پذیر استفاده می شود ، این مشکل قابل حل است. این احتمال وجود دارد که همان موارد بهداشتی که کارگران در تولید پلی یورتان با آن روبرو می شوند در تولید اسپندکس نیز وجود داشته باشد ، اما هیچ تحقیقی درباره این موضوع انجام نشده است. بعلاوه ، این احتمال وجود دارد که ایزوسیاناتها ، مواد شیمیایی سمی که معمولاً در پلی اورتان یافت می شوند ، در اسپندکس نیز وجود داشته باشند ، اما هیچ نشانه روشنی برای این موضوع وجود ندارد.

تأثیر قابل توجه زیست محیطی الاستان فقط پس از فروش به مصرف کنندگان وارد عمل می شود. مشخص شده است که 60 درصد زباله در آبراه های ایالات متحده از الیاف نساجی غیر قابل تجزیه زیست تشکیل شده است و لباس ها و الیاف اسپندکس قسمت عمده ای از این زباله ها را تشکیل می دهند. حتی اگر اسپندکس در محل های دفن زباله یا سایر مناطق دفع زباله به درستی دفع شود ، هر زمان که لباس های الاستین شسته می شود ، الیاف ریز این ماده به مجاری آب وارد می شود که به زندگی آبزیان آسیب می رساند ، کیفیت آب آشامیدنی را کاهش می دهد و در نهایت به جزایر عظیم زباله کمک می کند. که به طور مداوم در اقیانوس های جهان در حال جمع شدن هستند.

الاستان و سایر منسوجات غیر قابل تجزیه بیولوژیکی مدتها پس از خروج تمدن بشری از این سیاره وجود خواهد داشت و در این زمان ، هیچ روش شناخته شده ای برای تبدیل پارچه های اسپندکس و مواد مشابه به مواد زیست تخریب پذیر وجود ندارد. دفع ایمن و شستشوی محدود تنها راه های کاهش اثرات زیست محیطی این پارچه است.

 

گواهینامه های Spandex موجود:

شرکت دانش بنیان شیمیایی سلیس با بیش از 30 سال سابقه تولید کننده انواع مواد تعاونی نساجی می باشد. جهت دریافت دیتاشیت و نمونه و یا اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.

همچنین شرکت دانش بنیان شیمیایی سلیس تنها تولید کننده داخلی اسپین فینیش مخصوص الیاف POY می باشد. جهت دریافت دیتاشیت و نمونه و یا اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.